Πέμπτη 1 Νοεμβρίου 2007

στο ύφος του Ντεγκά

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

θέλησα να μοιραστώ έναν προβληματισμό, μαζί σου/σας, εξαιτίας της ταυτότητάς σου/σας, «Άντε να τελειώνουμε με τον παλιό κόσμο! Των μπάτσων, των αφεντικών, της ιδιοκτησίας, της εξουσίας, της ηθικής, της θρησκείας, της ματαιοδοξίας... Καλλιεργώντας όλα τα υπόλοιπα. Είναι πολλά κι αδημονούν!» αλλά κι επειδή θαρρώ, ταιριάζει στο ύφος του ντεγκά.
«αιώνια δευτερόλεπτα» περνούν όταν «κολυμπάω» στις γνωστές-άγνωστες θάλασσες των web-logs. αιώνια δευτερόλεπτα να διαβάζω ποιήματα άλλων και δικά σας, αποσπάσματα άλλων και δικά σας, παιχνιδισμούς και αστεία και καλαμπούρια, φωτογραφίες, σκίτσα και animation… αιώνια δευτερόλεπτα μέσα στον κόσμο κάποιου/ας και στους φίλους και γνωστούς του/της (στα γεννητούρια τουλάχιστον ενός blog)… αιώνια δευτερόλεπτα διαβάζοντας ή διακρίνοντας έρωτες, προβληματισμούς, τσαντίλες… αιώνια δευτερόλεπτα μέσα σε έναν κόσμο που διακαώς θέλει να εκτεθεί, να μοιράσει… αιώνια δευτερόλεπτα πίσω από μία κλειδαρότρυπα. κλειδαρότρυπα υποκριτική και κλειδαρότρυπα αληθινή, κλειδαρότρυπα μεγάλη και κλειδαρότρυπα μικρή… όπως και να’ ναι, μια κλειδαρότρυπα οξύμωρη.
και μετά σκέφτομαι όσους και όσες μπαίνουν στην διαδικασία να δημιουργήσουν ένα blog και αναρωτιέμαι γιατί θέλησαν να δημιουργήσουν κάτι ανάλογο; για να ανοίξουν διαλόγους; για να πράξουν; για να μοιραστούν τα ποιήματά τους; για να δουν τα έργα τους σε εφημερίδες και περιοδικά; γιατί είναι της «μόδας»; είναι ένας νέος τρόπος επικοινωνίας;…
και έπειτα… εμάς τους υπόλοιπους που κολυμπάμε στα δικά σας blogs. τι μας λείπει; τι ψάχνουμε να βρούμε; γιατί κοιτάμε και γιατί διαβάζουμε προσωπικές ιστορίες, εκθέσεις ακόμα και απόψεις; θέλουμε κάτι να τα κάνουμε όλα αυτά;
και μετά θυμάμαι τα κοριτσίστικα λευκώματα του δημοτικού και γυμνασίου. και σκέφτομαι ότι το μοιράζαμε χέρι με χέρι και υπογράφαμε με ψευδώνυμα τόσο παιδικά και δοτικά ως προς την ταυτότητα αυτής που το έγραφε και ζωγραφίζαμε και γράφαμε τις σκέψεις μας για τα θεμελιώδη ερωτήματα «τι είναι έρωτας» «τι είναι αγάπη»… και σκέφτομαι πως αυτό ήταν όμορφο, ήταν άμεσο, ήταν διαδραστικό, ήταν έκθεση.
και μετά σκέφτομαι εσένα και τους γνωστούς σου φίλους που αποκρίνονται στο blogκάλεσμά σου και αναρωτιέμαι… άραγε έρχονται ακάλεστοι στο σπίτι σου, βγαίνετε έξω, πηγαίνεις στα σπίτια τους, μιλάτε με ανάλογο τρόπο μεταξύ σας, μοιράζεστε με την αντίστοιχη διαφάνεια των γραπτών λέξεων τις σκέψεις σας όταν αντικρίζετε τα βλέμματά και τα σώματά σας;
χωρίς να θέλω να προϋποθέσω απαντήσεις ή διαθέσεις ή προθέσεις, αλλά προϋποθέτοντας την καθημερινότητα και τις σχέσεις που βιώνω ή βλέπω, προϋποθέτοντας τον τρόπο ζωής που επιβάλλεται με τη γλυκύτητα της μόνης διεξόδου, της μόνης πρότασης, αναρωτιέμαι αν μιλάμε για την αλλοτρίωση, για την εξατομίκευση, για τη μοναξιά. αναρωτιέμαι αν καταρχήν μιλάμε για όλα αυτά, κοιτώντας ο ένας τον άλλο στα μάτια, με τα κορμιά να ζαρώνουν ή να απλώνονται, με τα χείλια να σουφρώνουν, να χαμογελούν, να γελούν και την αμηχανία ή τη χαρά ή τον εκνευρισμό που προκαλούν. αναρωτιέμαι αν μιλάμε για να προτείνουμε κι άλλες διεξόδους στο χρόνο των άμεσων δευτερολέπτων κι όχι των αιωνίων…
τελειώνοντας, μοιράζομαι μαζί σου/σας, μια συζήτηση για την εξατομίκευση και το Internet μέσα σε ένα blog:
«Σχετικά δε με την παρατήρησή σου: «Όσο για το αν το Internet αποτελεί παράδειγμα και κινητήριος μοχλός της σύγχρονης εξατομίκευσης, θα έλεγα ότι η χρήση του μέσου δεν αναιρεί την ομαδικότητα και την αλληλεγγύη, αλλά μάλλον οδηγεί σε μία νέου τύπου συντροφικότητα που μάλιστα είναι πολύ πιο άμεση» θα προσθέσω 2-3 ακόμα σχόλια.
Με την συνθήκη της εξατομίκευσης (individualization) - ως σκέπη όλων των εξελίξεων όπου το άτομο καθιστά αντικείμενο μελέτης τον ίδιο του τον εαυτό - τίθεται επί τάπητος η πολιτική της ταυτότητας γι’ αυτό έκφραση της εξατομίκευσης είναι η καινοτόμα δράση σε εξειδικευμένα αιτήματα και η ανάπτυξη (μονο)θεματικών κινημάτων και συσσωματώσεων. Αυτό το φαινόμενο των εφήμερων ομαδοποιήσεων (μη σταθερές ομάδες, χωρίς σταθερές ταυτίσεις και με μια χαλαρή σχέση «εμείς και εγώ») έχει ονομαστεί από τον Michel Mafessoli ως νεοφυλετισμός.
Επιπλέον, όπως λέει ο Postman, οι κοινωνίες μας κορέζονται από τις πληροφορίες ενώ σύμφωνα με τον Gergen ο άνθρωπος λόγω των νέων τεχνολογιών και πληροφοριών εμποδίζεται από το να παράγει γνώση (αυτός είναι ο περίφημος «κορεσμένος εαυτός»). Η σύγχρονη κοινωνία οπότε είναι μια κοινωνία ροής σημείων και εικόνων σε διαρκή και άναρχη αλλαγή με τρομακτικές συνέπειες για την αντίληψη του χρόνου, του χώρου, της ιστορίας και της ζωής της ίδιας. Ο κατακλυσμός δηλαδή από τα μηνύματα είναι που καθιστά μεγάλης σημασίας την αδυναμία συγκρότησης ταυτότητας και την ύπαρξη των λεγόμενων ρευστών ταυτοτήτων (fluid identities).

Αυτή η νέου τύπου συντροφικότητα που επικαλείσαι είναι μια συντροφικότητα που σχετίστηκε σε πρώτη φάση με την ανασύσταση των κοινοτήτων στο διαδίκτυο. Υπάρχουν αμφιβολίες όμως γι’ αυτό διότι το διαδίκτυο είναι ένα μέσο του οποίου η γραμματική επιτρέπει την χαλαρότητα της ταυτότητας, την ψευδαίσθηση της συμμετοχής και δεν ευνοεί την δέσμευση. Η άλλη αντίρρηση είναι ότι η συζήτηση για τις κοινότητες δεν είναι κάτι καινούργιο διότι οι Αμερικανοί διανοητές ήδη από το 70 έλεγαν ότι δεν είναι απαραίτητο η γεωγραφική εντοπιότητα. Οι δε κοινότητες και κάθε άτυπες ομαδοποιήσεις στο διαδίκτυο (όπως η περίπτωση των υπογραφών για το Blogme.gr) εδράζονται πάνω σε κάποιο φαντασιακό/συμβολικό εμείς, σε μια δηλαδή ταύτιση αλλά συγχρόνως και υπερδιαφοροποίηση στις μετα-υλιστικές αξίες (την ανάγκη δηλαδή για αυτοέκφραση και αυτοπραγμάτωση που ο Giddens ονομάζει και life politics), οπότε το ζητούμενο είναι πώς θα διαχειριστούμε την συναισθηματική επένδυση και πως θα περάσουμε από την on-line στην off-line δράση.»»

έχοντας πλήρη επίγνωση τόσο της πολυλογίας και του μεγέθους που απέκτησε το σχόλιο όσο και της σχιζοειδούς έκθεσης/μοιράσματος από πλευράς μου, απολογούμαι προσθέτοντας μία από τις αιτιολογήσεις... είμαι γυναίκα κι ακόμα παλεύω να βρω-να ανακαλύψω-να φτιάξω μία γλώσσα που να τη νιώθω δικιά μου, μια γλώσσα που θα εκφράζει την έκθεσή μου.
καλησπέρα
parole de femme

έχει σημασία; είπε...

Καλώς ήρθες στο ψηφιακό μου δωμάτιο. Ανήκει σε μια μεγάλη εταιρία αλλά εγώ είμαι ο διαχειριστής και υπεύθυνος για τον χώρο του. Δεν έχει κλειδαρότρυπες γιατί δεν έχει πόρτα. Αυτό όμως δεν είναι κανόνας Απ’ ότι κατάλαβα εσύ δεν έχεις δικό σου δωμάτιο στην μπλογκόπολη αλλά σ’ αρέσει να βολτάρεις στις γειτονιές της. Από επιλογή φαντάζομαι γιατί είναι εξόχως εύκολο να αποκτήσεις. Κάνεις βόλτες, επισκέπτεσαι διάφορους και διάφορες στα δικά τους δωμάτια, ενίοτε συζητάς, ενίοτε παρακολουθείς, άλλοτε καταλαβαίνεις τους κώδικες, άλλοτε όχι. Το ότι οι πόρτες και τα παράθυρα είναι ανοιχτά είναι μια αρχική φαινομενικότητα που έχει επιβληθεί από την φύση αυτής της πόλης. Παράθυρα και πόρτες, βέβαια, μπορεί να βάλει ο καθένας, αρκεί να τα θεωρεί απαραίτητα η συνείδησή του. Όπότε, αρκετοί γείτονές μου έχουν βάλει πόρτες και σ’ αυτούς προφανώς θα αναφέρεσαι σε σχέση με τις κλειδαρότρυπες.
Στα δωμάτια της μπλογκόπολης οι κάτοικοι καλλιεργούν μία τους δυνατότητα.Αυτοί επιλέγουν ποια δυνατότητα της ύπαρξής τους θα καλλιεργήσουν και θα μοιραστούν. Περιορισμοί από την πόλη δεν υπάρχουν. Εγώ, ας πούμε, θεωρώ ότι μέσα από αυτό το δωμάτιο διερύνω την σφαίρα της εμπειρίας μου σε μια κατεύθυνση που δεν θα μπορούσε να πραγματωθεί με άλλο τρόπο. Από τις σχέσεις μου δεν έχω παράπονο, είναι ζωντανές και άμεσες, από τη δημιουργικότητά μου δεν έχω παράπονο, από τα δευτερόλεπτά μου δεν έχω παράπονο πέρα από τον πεπερασμένο τους αριθμό. Στο δωμάτιο αυτό επεκτείνεται η επικοινωνία, ενισχύονται ποσοτικά αλλά και ποιοτικά τα σημαίνοντα και τα σημαινόμενά μου. Δεν ξέρω τί γίνεται με τους γείτονές μου αλλά απ’ ότι έχεις καταλάβει το δωμάτιο αυτό δεν παράγει αυτόνομη πραγματικότητα. Τα πράγματα συμβαίνουν αλλού και στο δωμάτιο αυτό παρουσιάζονται, δοκιμάζονται για να επεκταθεί κάποια εκδοχή της ουσίας τους. Με έναν ενδιαφέροντα τρόπο: μήπως δεν είναι ενδιαφέρον αυτό που γίνεται τώρα μεταξύ μας; Και δεν εννοώ ενδιαφέρον με υποκειμενικούς όρους αλλά με βάση την απλή και τυπική λογική. Ακόμη και το γεγονός ότι δεν υπάρχουν δεσμεύσεις στην επίσκεψή σου δίνει στην επικοινωνία μια δυνατότητα. Αμφίσημη μεν, δυνατότητα δε. Είναι μια γοητευτική δυνατότητα αρκεί να έχει επίγνωση της ανεπάρκειάς της. Αρκεί να μην γίνει κανόνας ασυδοσίας που θέλει να καθολικοποιηθεί στις καθημερινές συμπεριφορές. Ένα δωμάτιο είναι, μια επίσκεψη, όπου όλα υπόκεινται σε τεχνικούς και υλικούς περιορισμούς αλλά από μόνα τους δεν επιβάλλουν συμπεριφορές. Ευθύνη έχουν οι διαχειριστές τους.
Κάποιοι από τους γείτονες της μπλογκόπολης ξέρω ότι έχουν συστήσει κοινότητες. Δεν τους συμμερίζομαι στο βαθμό που έχουν τη δυνατότητα μια άμεσης απτής επικοινωνίας. Οι κοινότητες διαμορφώνουν κανόνες συνοχής, συλλογικές διαδικασίες και στοχεύσεις που υπερβαίνουν τις απλές διαπροσωπικές απαιτήσεις. Τίποτε όμως δεν είναι κανόνας, μπορεί τέτοιες κοινότητες να παράγουν απτή υλική πραγματικότητα στο βαθμό που θα το επιλέγουν. Δεν είναι όλες «μη σταθερές ομάδες, χωρίς σταθερές σχέσεις και με μια χαλαρή σχέση «εμείς και εγώ», όπως λέει ο Mafessolli σου (εγώ δεν τον γνωρίζω). Η δική μου κοινότητα καταστρατηγεί τη θεωρία του νεοφυλετισμού γιατί έχει κατοχυρώσει σταθερές σχέσεις αλλού, θέλοντας ταυτόχρονα να προβάλλει τα κεκτημένα της εδώ, να τα δοκιμάσει και να τα επεκτείνει, να τα μοιραστεί σε ένταση και έκταση και με άλλους ανθρώπους. Όχι ως κοινότητα πιά αλλά ως πρόσωπα.
Ο κατακλυσμός από πληροφορίες που αναφέρουν οι Πόστμαν και Γκεργκεν δεν εμποδίζει την συγκρότηση ταυτότητας αλλά την ίδια την κριτική ικανότητα. Ταυτότητες συγκροτούνται και μάλιστα αρκετά διακριτές (δεν τις αναγνωρίζεις μέσα στην καθημερινότητά σου;), γνώση παράγεται αλλά υπάρχει τέτοια ροή δεδομένων που μπλοκάρει την κριτική σχέση των ταυτοτήτων και της γνώσης με την πραγματικότητα.
Για να μην μακρυγορώ κι εγώ με τη σειρά μου, με επίγνωση της μερικότητας μου στον διάλογο, απολογούμαι προσθέτοντας μια από τις αιτιολογήσεις... είμαι άντρας που η δική του γλώσσα είναι διαρκώς ελλιπής αλλά και ακόρεστη. Το δωμάτιο είναι πάντα ανοιχτό, έτσι κι αλλιώς.